Οι διακοπές στον καπιταλισμό

Από τον καπιταλιστή-“αφεντικό”… στον εφοπλιστή και τον ξενοδόχο

Διακοπές δεν υπήρχαν πάντα. Ως ανάγκη άρχισαν να διαμορφώνονται στον καπιταλισμό μαζί με τη διαμόρφωση της εργατικής τάξης που από νωρίς αντιλαμβανόταν την ανάγκη διεκδίκησης ενός πολυήμερου, συγκεντρωμένου, με αναφορά στο έτος ελέυθερου χρόνου -επιπλέον του καθημερινού- σημαντικού για την ανάπαυση, την αναζωογόνηση και τη διασφάλιση της υγείας. Βέβαια οι ταξικοί αγώνες για την αύξηση του ελεύθερου χρόνου και την αντίστοιχη μείωση του εργάσιμου συναντούσαν ανέκαθεν τη λυσσασμένη αντίδραση των καπιταλιστών που ήξεραν πως σε κάθε λεπτό του εργάσιμου χρόνου αντιστοιχούσε απλήρωτη εργασία για την παραγωγή νέας αξίας και άρα καπιταλιστικό κέρδος. Ετσι πολλές γενιές εργατών αν και δικαιούνταν, ποτέ δεν γεύτηκαν αυτόν τον επιλέον ελεύθερο χρόνο των διακοπών, παρά μόνο μετά τα τέλη της δεκαετίας του 1890, όταν ο χρόνος αυτός κατακτήθηκε, με τη μορφή της απλήρωτης άδειας, για πρώτη φορά στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες στην Ευρώπη.

Οι ταξικοί αγώνες όμως για την κατάκτηση -μεταξύ άλλων δικαιωμάτων- πληρωμένης άδειας βρήκαν δικαίωση από το πρώτο εργατικό κράτος στον κόσμο, τη Σοβιετική ένωση. Μέσα σε πρωτόγνωρες δυσκολίες το νεαρό σοβιετικό κράτος ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1920 θεσμοθέτησε το δικαίωμα στην πληρωμένη άδεια για όλους τους εργαζόμενους στη χώρα. Αρκετά αργότερα τα ανεπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη υπό την πίεση των πρωτόγνωρων επιτευγμάτων του σοβιετικού λαού που ενέπνεαν τους εργάτες όλου του κόσμου για αντίστοιχες κατακτήσεις, αναγκάστηκαν να θεσμοθετήσουν και αυτά πληρωμένη άδεια, όπως για παράδειγμα η Γαλλία το 1936. Μόλις μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου καθιερώθηκε το δικαίωμα της άδειας σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής. Στην Ελλάδα αν και πληρωμένη άδεια προβλέπονταν από το 1945, η εφαρμογή της κατακτήθηκε μόλις το τέλος της δεκαετίας του ’50.

Η σημασία των διακοπών

Προφανώς οι διακοπές στον καπιταλισμό, ως ιδιαίτερο κομμάτι του ελεύθερου χρόνου, έχουν σκοπό την ανάπαυση και την ξεκούραση για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης, της δύναμης δηλαδή που οι εργάτες ξόδεψαν όλο το προηγούμενο έτος προς όφελος των καπιταλιστών. Όμως οι εργαζόμενοι στις διακοπές έχουν ανάγκη και την ψυχαγωγία, την άσκηση δημιουργικών δραστηριοτήτων για τον εμπλουτισμό των γνώσεών τους, για την εξύψωση της προσωπικότητάς τους. Οι ανάγκες αυτές με την άνοδο της παραγωγικότητας της δικιάς τους εργασίας διευρύνονται και μπορούν να ικανοποιηθούν με περισσότερο ελεύθερο χρόνο, περισσότερες και, φυσικά, πιο ποιοτικές διακοπές.

Στις διακοπές του λοιπόν ο εργαζόμενος καλείται να κάνει πράγματα που δεν μπόρεσε να κάνει όλη την υπόλοιπη χρονιά. Εχει την ευκαιρία να επισκεφτεί νέα μέρη, να γνωρίσει την ιστορία τους, να επικοινωνήσει με άλλους ανθρώπους, να ανακαλύψει τον πολιτισμό τους. Να έρθει σε επαφή με τη φύση και να γνωρίσει καινούριες φυσικές ομορφιές. Μπορεί επίσης να ασκήσει πιο ξένοιαστος τα ενδιαφέροντά του ή ακόμα και να έρθει σε επαφή με νέες δημιουργικές δραστηριότητες, πολλές φορές άγνωστες σε αυτόν.

Διακοπές όμως δεν έχουν ανάγκη μόνο οι εργαζόμενοι, αλλά και οι μαθητές και οι σπουδαστές. Αλλωστε το σχολείο είναι εξεταστικό κέντρο, οι νέοι βομβαρδίζονται με πλήθος σκόρπιων γνώσεων και υποχρεώνονται στο κυνήγι των πιο “τρελών” δεξιοτήτων εντός και κυρίως εκτός δημόσιας εκπαίδευσης, προετοιμαζόμενοι για την ένταξή τους στην ιστορικά ξεπερασμένη καπιταλιστική παραγωγή.

Αντε όμως να προγραμματίσεις διακοπές…

Παρόλο που οι διακοπές είναι κοινώς αποδεκτό ότι είναι απολύτως απαραίτητες για τους εργαζομένους, το κεφάλαιο με σύμμαχο τις κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ ανέκαθεν έκανε ότι μπορούσε για να καταστρατηγήσει το δικαίωμα αυτό. Ιδιαίτερα μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη το 1991 και με εφαλτήριο την ευρωενωσιακή συνθήκη του Μάαστριχτ, οι καπιταλιστές με λυμένα χέρια και με σύμμαχο τις συνθήκες της ΕΕ, υποβάθμιζουν δίχως σταματημο τις εργασιακές σχέσεις και τα δικαιώματα, ανάμεσά τους και το δικαίωμα για επαρκείς και ποιοτικές διακοπές. Οι οδηγίες της ΕΕ έρχονται να κατεδαφίσουν ό,τι έχει μείνει όρθιο στη νομοθεσία για τα εργασιακά δικαιώματα περί ελεύθερου χρόνου, την κανονική και προγραμματισμένη διαδοχή εργάσιμου και ελεύθερου χρόνου, με την παράταση της εργάσιμης εβδομάδας έως και 78 ώρες με την πρόβλεψη για ενεργό και ανενεργό, δηλαδή απλήρωτο, χρόνο εργασίας. Σε συνδυασμό με τα γενικευμένα -καθοριζόμενα από τον εργοδότη- ελαστικά ωράρια μερικής απασχόλησης και το ενδεχόμενο της απόλυσης -ιδιαίτερα τώρα με την κρίση- να είναι μονίμως ανοιχτό, ο εργαζόμενος δεν μπορεί να ξέρει τι θα του ξημερώσει, όχι να προγραμματίσει διακοπές.

Σε ό,τι αφορά το δικαίωμα στην άδεια, αν και κατοχυρωμένο, καταπατείται από τους καπιταλιστές και σχεδόν πάντα οι εργαζόμενοι παζαρεύουν τις άδειές τους. Πολλές φορές υπό το καθεστώς της εργοδοτικής τρομοκρατίας, υπογράφουν ατομικές συμβάσεις για πετσοκομμένες άδειες, ακόμα και για απλήρωτες άδειες ή και καθόλου. Η κατάσταση δυσκολεύει φέτος ακόμα περισσότερο από τις απειλές που εξαπολύουν οι εργοδότες για απολύσεις, μειώσεις αποδοχών και περικοπές αδειών με πρόσχημα την οικονομική κρίση, με στόχο την τρομοκράτηση των εργαζομένων.

Και αν ψάχνεις το καλοκαίρι για δουλιά;

Αξίζει κανείς να σταθεί και στους σπουδαστές και τους φοιτητές που είναι αναγκασμένοι να εργάζονται παράλληλα με τις σπουδές τους. Μιλάμε δηλαδή για το 60% των σπουδαστών των ΤΕΙ και το 20% των φοιτητών, για τους οποίους οι μήνες των διακοπών από την εκπαιδευτική διαδικασία είναι μήνες δουλειάς, στην προσπάθειά τους να “χωθούν σε καμιά δουλίτσα”, ώστε να συμπληρώσουν το οικογενειακό εισόδημα ή να μαζέψουν λεφτά για ολιγοήμερες διακοπές.

Ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν προφανώς οι άνεργοι, που από τη μία το καλοκαίρι προσφέρεται ως ευκαιρία για να βρούν έστω και προσωρινά δουλειά, απ’ την άλλη δεν υπάρχει μία!

Η ακρίβεια πάει σύννεφο

Το πρόβλημα βέβαια για να πάει κανείς διακοπές δεν οφείλεται αποκλειστικά στα προβλήματα που αντιμετωπίζει στη δουλιά. Γιατί στον καπιταλισμό οι διακοπές αντί για δικαίωμα αντιμετωπίζονται ως πανάκριβο εμπόρευμα. Γι’ αυτό οι ελληνικές κυβερνήσεις όλα αυτά τα χρόνια πριμοδότησαν την καπιταλιστική κερδοφορία εις βάρος των εργαζομένων με απελευθέρωση των τιμών, που πλέον καθορίζονται βάσει των διαθέσεων του κεφαλαίου. Οι Έλληνες εργαζόμενοι, λοιπόν, που απειλούνται όλο το χρόνο με απολύσεις και μειώσεις αποδοχών, που καλά καλά δεν τους αφήνουν οι εργοδότες τους να πάνε διακοπές, σ’ αυτές τους πέφτουν στα νύχια των εφοπλιστών και των τουριστικών επιχειρηματιών, χρυσοπληρώνοντας τα σαπάκια τους και τις πολλές φορές άθλιες υπηρεσίες τους. Είναι χαρακτηριστικό πως από το 2001 που η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ απελευθέρωσε τα ναύλα, οι τιμές αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 200% έως και 350%!

Ενώ η ακρίβεια πάει σύννεφο, πολλά αστικά ΜΜΕ φέτος έσπευσαν να εκτιμήσουν πως οι τιμές φέτος, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, θα μειωθούν στην προσπάθεια των καπιταλιστών να προσελκήσουν τουρίστες. Η αλήθεια είναι ότι οι καπιταλιστές μάλλον ανεβάζουν τις τιμές, φορτώνοντας την όποια χασούρα από τις μειωμένες αφίξεις ξένων τουριστών, στις πλάτες των Ελλήνων εργαζόμενων που δεν μπορούν παρά να πάνε έστω και ολιγοήμερες διακοπές στη χώρα τους.

Καθόλου τυχαίο δεν είναι λοιπόν που το 50% δεν προγραμματίζει διακοπές για φέτος, ποσοστό που τα τελευταία 15 χρόνια, χρόνο με το χρόνο αυξάνεται. Απ΄ αυτούς που θα πάνε διακοπές σχεδόν οι μισοί θα μείνουν σε ιδιόκτητο σπίτι (π.χ. στο χωριό) και το 25% σε σπίτια συγγενών οι φίλων. Η πλειοψηφία επίσης αυτών που θα πάνε διακοπές (56,3%) μπορούν να κάνουν μόνο μέχρι 10 μέρες, ποσοστό επίσης αυξημένο σε σχέση με άλλες χρονιές. Επίσης περισσότεροι θα κάνουν φέτος διακοπές Ιούνιο και Σεπτέμβριο, που οι τιμές είναι συνήθως χαμηλότερες. (στοιχεία της ΚΑΠΑ Research και ΕΤ)

Διακοπές αλά… καπιταλιστικά

Βέβαια οι περισσότεροι θα πούν πως από το να μείνουν στο καζάνι της πόλης, καλύτερα να ξεπαραδιαστούν έστω και για 4-5 μέρες για να “γεμίσουν μπαταρίες”. Δυστυχώς κάθε φορά οι διακοπές αποδεικνύονται για τους περισσότερους από μας κάθε άλλο παρά γεμάτες. Ολοι μας λίγο πολύ ξέρουμε πως το “λιώσιμο” και το ξενύχτι μάλλον δεν ξεκουράζουν, αλλά δύσκολα θα κάνει κανείς κάτι πιο δημιουργικό, όταν όλη την υπόλοιπη χρονιά έφτιαχνε ένα κεφάλι “καζάνι”.

Παράλληλα οι καπιταλιστές διαμορφώνουν τις διακοπές της νεολαίας με τέτοιο τρόπο ώστε να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους και να διαμορφώνουν συνειδήσεις. Παρ’ όλο που ανάγκη σου είναι στις διακοπές να επικοινωνήσεις με άλλους ανθρώπους, το σύστημα σε πολλά μέρη έχει καταστήσει μονόδρομο για τη διασκέδαση τα ξενυχτάδικα, όπου δεν μπορείς να ακούσεις τον άλλον από το ντάπα-ντούπα. Παρ’ όλο που ανάγκη σου είναι να έρθεις σε επαφή με τη φύση και να αθληθείς, οι περισσότερες παραλίες στα τουριστικά θέρετρα είναι πήχτρα στην ξαπλώστρα και την ομπρέλα, καταπατημένες. Παρ’ όλο που έχεις ανάγκη να απολαύσεις τη φυσική ομορφιά, οι παραθαλάσσιες περιοχές έχουν πυκνοδομηθεί, ενώ τα τραπεζάκια και οι φράχτες φτάνουν μέχρι το κύμα. Παρ’ όλο που έχεις ανάγκη να γνωρίσεις τον τόπο σου και να πας καμιά βόλτα, το σύστημα σου υπαγορεύει την ξάπλα, το να μετακινείσαι από το ξενοδοχείο στη παραλία, από κει στο μπαράκι και τούμπαλιν.

Η διαστρέβλωση των διακοπών μας από τον καπιταλισμό δεν σταματά εδώ. Με ποιους ντόπιους να μιλήσεις για την περιοχή τους, όταν αυτή συνήθως έχει γίνει ένα απέραντο ξενοδοχείο χωρίς παραγωγική δραστηριότητα που νεκρώνει το χειμώνα. Πολύ περισσότερο που κάποιοι εξ αυτών έχουν μάθει να βλέπουν τον ταξιδιώτη απλά σαν υποψήφιο πελάτη.

Οι διακοπές δεν διασφαλίζονται στον καπιταλισμό

Οι διακοπές, το κάθε λαϊκό δικαίωμα που σχετίζεται με τη διεύρυνση και την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου, δεν μπορούν να διασφαλιστούν στον καπιταλισμό. Οι όροι για την ικανοποίησή τους ακυρώνονται μέσα στην καπιταλιστική παραγωγική διαδικασία, αφού ο χρόνος εργασίας των εργαζομένων και η αύξησή του σημαίνει αύξηση του καπιταλιστικού κέρδους. Παράλληλα ο ίδιος ο ελεύθερος χρόνος στον καπιταλισμό δεν είναι καν ελεύθερος. Δεν δίνεται στον εργαζόμενο για να τον αξιοποιήσει όπως αυτός θέλει, αλλά για να αναπαράγει την εργατική του δύναμη, ώστε να την διαθέσει εκ νέου για την κερδοφορία του κεφαλαιοκράτη. Και ακριβώς επειδή είναι τόσο αναγκαίος για τον κάθε εργαζόμενο, ο ελεύθερος χρόνος –και οι διακοπές- και η αξιοποίησή του γίνεται πεδίο επέλασης και κερδοφορίας του κεφαλαίου, από δικαίωμα μετατρέπεται σε πανάκριβο εμπόρευμα.

Οχι στην εμπορευματοποιηση των ακτων

Ανοικτές ακτές, δωρεάν για το λαό!

Για τους μισούς Ελληνες που δεν θα πάνε διακοπές, οι κοντινές παραλίες είναι μονόδρομος για να ανταπεξέλθουν στη ζέστη, για να ξεκουραστούν, για να νιώσουν απλά “καλοκαίρι”. Κι όμως η πολιτική εμπορευματοποίησης κάθε ελεύθερου χώρου που ακολούθησαν όλα αυτά τα χρόνια πιστά ΝΔ-ΠΑΣΟΚ -και όπου μπορούσε σιγοντάρισε ο ΣΥΝ- δεν άφησε “ελεύθερες” ούτε τις παραλίες.

Εκτεταμένη εμπορευματοποίηση

Αυτό που συντελείται στις ακτές κοντά στα μεγάλα αστικά κέντρα τα τελευταία χρόνια είναι μία τεράστια ληστεία σε βάρος της λαϊκής περιουσίας. Για παράδειγμα, στο Σαρωνικό, από το Φάληρο ως το Λαγονήσι, στην Ελευσίνα και τον Ασπρόπυργο πολύ δύσκολα μπορεί να βρει κανείς λίγα μέτρα ελεύθερης παραλίας.

Πάντως όσες παραλίες δεν είναι περιφραγμένες ή καταπατημένες, κάθε άλλο παρά ελεύθερες είναι:

>Καταλαμβάνονται από ενοικιαζόμενες ξαπλώστρες και ομπρέλες. Οριοθετούνται από τις σημαδούρες εταιρειών θαλασσίων σπορ.

>Είναι βρώμικες (π.χ. Καβούρι, Αλιμος), ακόμα και μολυσμένες (π.χ. Σκαραμαγκάς), γενικά επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία, αφού ακόμα και η καθαριότητα υπόκειται στην “ανταποδοτικότητα” για τις συμβιβασμένες τοπικές αρχές.

>Είναι ουσιαστικά απροσπέλαστες λόγω των καταπατήσεων του περιβάλλοντος χώρου (οικόπεδα, βιομηχανίες, τουριστικές και άλλες επιχειρήσεις κ.λπ). Χαρακτηριστικό είναι ότι ολόκληροι παραθαλάσσιοι δήμοι, όπως του Ελληνικού, δεν έχουν πρόσβαση στην ακτή!

Το ξεπούλημα επεκτείνεται και στην ανατολική πλευρά της Αττικής διπλά στις ήδη εμπορευματοποιημένες παραλίες, όπως του Πόρτο Ράφτη. Για παράδειγμα, ο φορέας διαχείρισης του περιβόητου “πάρκου του Σχοινιά”, επεξεργάζεται την παράδοση χιλιομέτρων παραλίας σε επιχειρηματίες. Ανάλογη είναι και η εικόνα στις κοντινές παραλίες της Θεσσαλονίκης, στη Χαλκιδική, ενώ παραδίδονται σε επιχειρηματίες αρκετές πανέμορφες παραλίες των τουριστικών θερέτρων.

Πλιάτσικο με όπλο το νόμο

Η ληστρική επιδρομή ενάντια στις παραλίες και τις ακτές είναι πάγια πολιτική των κυβερνήσεων του δικομματισμού στην κοινή κατεύθυνση υπηρέτησης του μεγάλου κεφαλαίου. Ο νόμος που τη σηματοδότησε ήταν ο 2971/2001 του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος επιτρέπει την τσιμεντοποίηση και την εκμετάλλευση των αιγιαλών και των παραλιών της χώρας από το ιδιωτικό κεφάλαιο. Το νόμο αυτό ήρθαν να συμπληρώσουν μια σειρά άλλοι νόμοι, με σπουδαιότερο τον 3105/2003, επίσης του ΠΑΣΟΚ, που επιτρέπει στην εταιρεία “Τουριστικά Ακίνητα” να αίρει την προστασία μεγάλων τμημάτων και των παραλιών γύρω από τις τουριστικές μονάδες του ΕΟΤ και να τις παραχωρεί στο κεφάλαιο. Το δικό της ρόλο στο παζάρι των ακτών και παραλιών παίζει και η κρατική εταιρεία “Ολυμπιακά Ακίνητα ΑΕ”, η οποία ιδρύθηκε από τη ΝΔ και ως σκοπό έχει την κάθε είδους εκχώρηση των ολυμπιακών χώρων και των περιβάλλοντων εκτάσεων, μεταξύ αυτών και των ακτών Φαλήρου, Καλλιθέας, Ελληνικού και Μαραθώνα, στα ιδιωτικά συμφέροντα. Το τελειωτικό χτύπημα στο δικαίωμα του λαού για ελεύθερη πρόσβαση στις ακτές δίνει ο αντιδραστικός νόμος 3342/05 της ΝΔ που προβλέπει την επαναχάραξη και το δραστικό περιορισμό του πλάτους του αιγιαλού και της παραλιακής ζώνης, δίνοντας τη δυνατότητα στους μεγαλοεπιχειρηματίες να χτίζουν κυριολεκτικά πάνω στο κύμα! Το παζλ του πλιάτσικου έρχονται να συμπληρώσουν οι “Συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα”, όπως επίσημα λέγονται οι παραδόσεις δημόσιας περιουσίας στην επιχειρηματική εκμετάλλευση με τους πιο ληστρικούς όρους, που εφαρμόζονται ήδη από το 2006 από το ΥΠΕΧΩΔΕ και τις Νομαρχίες. Πρόσφατο παράδειγμα είναι η παράδοση από την κυβέρνηση των Αλυκών Αναβύσσου, μιας δημόσιας έκτασης υψηλότατης περιβαλλοντικής και αισθητικής αξίας, σε οικονομικούς κολοσσούς για 60 χρόνια.

Το χρονικό της ντροπής

Πατώντας πάνω σ’ αυτήν την πολιτική, το Φλεβάρη του 2001 ο ΕΟΤ έβγαλε στο σφυρί και τελικά πούλησε 5 πλαζ (του Αλίμου, της Βούλας, της Βουλιαγμένης και της Βάρκιζας). Ενα μήνα μετά, στις 20 Μάρτη 2001, οι τότε δήμαρχοι των Ολυμπιακών δήμων της Αττικής, συναντώνται με την πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων, Γιάννα Αγγελοπούλου και συμφωνούν στην υπογραφή μνημονίων συνεργασίας για τη διάθεση των περιβάλλοντων χώρων των ολυμπιακών εκτάσεων, ανάμεσά τους και των παραλιών, για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων. Λίγους μήνες μετά, οι παραλίες αυτές κλείνονται στα συρματοπλέγματα των ολυμπιακών εγκαταστάσεων και μέχρι σήμερα παραμένουν περιφραγμένες από την “Ολυμπιακά Ακίνητα ΑΕ” στη διάθεση του μεγάλου κεφαλαίου. Σε αρκετές περιπτώσεις, πρώτες το χορό σέρνουν οι συμβιβασμένες δημοτικές αρχές που πρόσκεινται σε ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ και ΛΑΟΣ. Στα δημαρχεία παζαρεύεται κάθε σπιθαμή της λαϊκής περιουσίας -και των παραλιών- μέσα στα όρια κάθε δήμου με διάφορους μεγαλοεπιχειρηματίες. Σε ό,τι αφορά τις νομαρχιακές αρχές, η ευθύνη τους δεν περιορίζεται μόνο στην -από κοινού με τους δήμους- επεξεργασία σχεδίων παράδοσης των ακτών στο μεγάλο κεφάλαιο (για να εγκριθούν από την κυβέρνηση), αλλά και στον ελλιπέστατο έλεγχο της ακεραιότητας των ακτών που έχουν απομείνει ελεύθερες. Ολες λίγο πολύ οι νομαρχίες, που άλλωστε ελέγχονται από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ, κλείνουν τα μάτια σε κατάφορες καταπατήσεις της παραλιακής ζώνης από το κεφάλαιο.

Διεκδικούμε τα δικαιώματά μας

Με τις ευλογίες κυβέρνησης, συμβιβασμένων δημοτικών και νομαρχιακών αρχών, οι μεγαλοεπιχειρηματίες κερδοσκοπούν πάνω στην ανάγκη του λαού για μπάνιο και διασκέδαση, εξανεμίζοντας το ήδη βεβαρημένο λαϊκό εισόδημα. Και αυτό το καλοκαίρι μπροστάρηδες στη διεκδίκηση των αναγκών και των δικαιωμάτων του λαού και της νεολαίας θα είναι οι δυνάμεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Με κινητοποιήσεις σε παραλίες και άλλες πρωτοβουλίες ενημερώνουν πλατιά τους εργαζομένους για τις ευθύνες των κυβερνήσεων και των τοπικών αρχών, τους κινητοποιούν για τη διεκδίκηση ανοικτών παραλιών ανοικτών για το λαό. Οπως προκύπτει από την εμπειρία αντίστοιχων πρωτοβουλιών τα προηγούμενα χρόνια, δεν υπάρχει εργαζόμενος που να μην τον αγγίζουν τέτοιες ενέργειες. Αυτές είναι που αναδεικνύουν τη δύναμη που έχουν οι εργαζόμενοι να αντιστέκονται στα αντιλαϊκά μέτρα, να παίρνουν τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους στα χέρια τους.

Οι θέσεις του ΚΚΕ για τις διακοπές

Οι διακοπές είναι δικαίωμα, όχι εμπόρευμα

Οπως είδαμε και παραπάνω, απ’ αυτήν την πολιτική που απο τη μια αποκλείει εργαζομένους από τις διακοπές και από την άλλη τις αντιμετωπίζει ως πανάκριβο εμπόρευμα και τις υποβαθμίζει, τίποτα δεν έχει να περιμένει η μεγάλη πλειοψηφία του λαού και της νεολαίας. Αυτοί που δεν θα μπορούν να κάνουν διακοπές θα πληθαίνουν όλο και περισσότερο, ενώ το περιεχόμενό τους θα συνεχίσει να περιορίζεται σε ό,τι μπορεί να αποφέρει καπιταλιστικό κέρδος, αποκλείοντας την ανάγκη του λαού και της νεολαίας για αναζωογόνηση και δημιουργική αξιοποίησή τους.

Στην απέναντι όχθη βρίσκονται οι θέσεις του ΚΚΕ για τον τουρισμό και τις διακοπές, οι μοναδικές που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες του λαού και της νεολαίας. Για το Κόμμα μας είναι αδιαπραγμάτευτο και καθολικό το δικαίωμα για φθηνές και ποιοτικές διακοπές και μπορούν να γίνουν βήματα στην κατάκτησή του, όπως και όλων των μεγάλων λαϊκών προβλήματων, στο βαθμό που ανεβαίνει η οργάνωση της πάλης σε κατεύθυνση ρήξης με το καπιταλιστικό σύστημα.

Αναγκαία η πάλη στο σήμερα

Αντικειμενικό συμφέρον των εργαζομένων και της μεγάλης πλειοψηφίας των νέων που προέρχονται από την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρωματά, είναι να παλέψουν μέσα από τα ταξικά τους συνδικάτα και τους μαζικούς φορείς για την αύξηση του ελεύθερου χρόνου και των διακοπών, με στόχο την αξιοποίηση για την ψυχαγωγία τους, για την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους, την καλυτέρευση του τρόπου ζωής τους. Η δημιουργική αξιοποίησή τους μπορεί να συμβάλλει στην αυξανόμενη συμμετοχή της εργατικής τάξης, όλων των λαϊκών στρωμάτων που πλήττονται από το σύστημα αυτό, στην ταξική πάλη για την απελευθέρωσή τους. Ο τεράστιος πλούτος τον οποίο παράγουν, η μεγάλη παραγωγικότητα της εργασίας την οποία έχουν πετύχει, αναδεικνύουν σε ανάγκη και δικαίωμά τους τη μείωση του εργάσιμου χρόνου και την αύξηση της πληρωμένης άδειας.

Είναι απολύτως ρεαλιστικό και αναγκαίο ο λαός και η νεολαία να απαιτήσουν στο σήμερα:

>Πλήρη, σταθερή δουλιά με δικαιώματα, 7ωρο-5ήμερο-35ωρο για όλους τους εργαζομένους. 1.400 ευρώ βασικό μισθό, 1.120 ευρώ κατώτερη σύνταξη. Κατάργηση όλων των ελαστικών μορφών απασχόλησης, ώστε να εξασφαλιστεί το δικαίωμα στις διακοπές και την ξεκούραση, το δικαίωμα γενικά στον ελεύθερο χρόνο.

>30 ημέρες άδεια για όλους τους εργαζομένους, όχι μόνο για αυτούς που έχουν 10 και 12 χρόνια προϋπηρεσία όπως συμβαίνει σήμερα.

>Επίδομα αδείας ίσο με ένα μισθό για όλους τους εργαζομένους.

>Τα πλοία, τα αεροπλάνα, τα τρένα και γενικά οι μεταφορές και οι υποδομές τους να γίνουν κρατική-λαϊκή περιουσία. Εθνικός φορέας ακτοπλοΐας για να μην εξαρτάται το δικαίωμα στην ασφαλή μετακίνηση από μια χούφτα εφοπλιστές.

>Να μειωθούν κατά 50% οι τιμές στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια.

>Δωρεάν ακτοπλοϊκά εισιτήρια για τα μικρά παιδιά και για τους νέους που δεν εργάζονται (μαθητές, φοιτητές, σπουδαστές) με μόνη προϋπόθεση την επίδειξη ταυτότητας ή πάσο.

>Δωρεάν και ελεύθερη πρόσβαση σε όλες τις ακτές.

>Δωρεάν πρόσβαση σε όλα τα μουσεία, τα μνημεία και τους φυσικούς και πολιτιστικούς χώρους.

>Να καταργηθούν όλα τα διόδια στο οδικό δίκτυο.

>Δωρεάν διακοπές και ιαματικός τουρισμός για τους συνταξιούχους.

>Προγράμματα κοινωνικού τουρισμού για όλους τους εργαζομένους με οποιαδήποτε μορφή απασχόλησης (μερική απασχόληση-συμβάσεις ορισμένου χρόνου), τους άνεργους, τους φτωχούς και μεσαίους αγρότες, χωρίς προϋποθέσεις. Αύξηση των ημερών του προγράμματος από τις 7 διανυκτερεύσεις που προβλέπονται σήμερα.

>Δημιουργία δημόσιων και δωρεάν παιδικών κατασκηνώσεων για τα παιδιά των εργαζομένων, των ανέργων για όλο το καλοκαίρι.

>Δημιουργία δωρεάν οργανωμένων χώρων αναψυχής για όλους τους νέους.

>Να δημιουργηθούν δημόσιοι και δωρεάν οργανωμένοι χώροι αναψυχής με ειδικό εξοπλισμό, υποδομές και εκπαιδευμένο προσωπικό για τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

>Οι μαθητικές εκδρομές να ενταχθούν στο σχολικό πρόγραμμα, να είναι δημόσιες και δωρεάν, να πληρώνονται από το κράτος.

Διασφαλίζονται ως δικαίωμα μόνο στο σοσιαλισμό

Προφανώς το αίτημα για αύξηση του χρόνου διακοπών, για τη δυνατότητα φθηνής και ποιοτικής αξιοποίησής τους είναι αίτημα που αργά ή γρήγορα βάζει στο στόχαστρό του το καπιταλιστικό κέρδος και ανέκαθεν προβαλλόταν από τις ταξικές συνδικαλιστικές δυνάμεις, από το Κόμμα μας και την ΚΝΕ. Είναι αίτημα που η διεκδίκησή του, όσο απαραίτητη και ζωτικής σημασίας αν είναι στο σήμερα, δεν μπορεί να διασφαλιστεί πλήρως αν η εργατική τάξη, τα κατώτερα λαϊκά στρώματα και η νεολαία δεν οικοδομήσουν τη δική τους εξουσία, που θα βάζει στο επίκεντρό της την ικανοποίηση των όλο και διευρυνόμενων κοινωνικών αναγκών. Αλλωστε μόνο στις σοσιαλιστικές χώρες ο εσωτερικός τουρισμός είχε μαζικό, λαϊκό χαρακτήρα, με τις οργανωμένες διακοπές και κατασκηνώσεις, τις ολοκληρωμένες υποδομές, την εξειδίκευση στις ανάγκες της υγείας, με ειδικά δίκτυα για τα παιδιά και τους νέους.

Αναδημοσίευση απ' τον "Οδηγητή"